TBMM Genel Kurulu’nda "Türkiye’de yaşayan engelli vatandaşlarımız hakkında sağlıklı politikalarının geliştirilmesine" ilişkin Grup Önerisi için söz alarak bir konuşma yapan CHP Ankara Milletvekili ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu üyesi Dr. Aylin Yaman, engelli vatandaşların sorunlarını dile getirdi.
Engelli vatandaşlara sağlanan koşulların iç açıcı olmadığının altını çizen Milletvekili Aylin Yaman engelli vatandaşlar için Türkiye’de öncellenmesi gerektiğini belirtti. Engelli vatandaşlara yönelik hak temelli, fiziki ve dijital erişilebilirliğin olduğu, fırsat eşitsizliklerinin giderildiği bir Türkiye hedefine herkesin sahip çıkması gerektiğini kaydeden Aylin Yaman bu konuda atılması gereken tüm adımlar için harekete geçilmesini istedi.
CHP’li Aylin Yaman TBMM’de yaptığı konuşmada, öncelikle, bu çağda, hala, ne kadarlık bir engelli nüfusumuz olduğunu tam olarak bilmediğimizi ve bu nedenle de üç farklı oran kullanmak durumda olduğumuzu belirtti. CHP’li Yaman, “Bu oranlar, Nüfus ve Konut Araştırması sırasında, DSÖ temelli ölçülmüş, %6,9’luk bir engelli oranımız var. o dönemde 4.876.000 kişi. Ayrıca TÜİK 2014-2019 yılları arasında Türkiye Sağlık Araştırması’na göre, nüfusun %15’i engelli olarak saptanmıştır (15 yaş üstü) (yaklaşık 12,5 milyon kişi). Son olarak da Aile Bakanlığı’na bağlı ulusal engelli veri sistemi (engelli sağlık kurulu raporları üzerinden)’ne göre ise, yaklaşık 2,5 milyon engelli bulunmaktadır. Bu sistem, sadece başvuruları değerlendiren erkek egemen bir sistemdir (%56’sı e) oysa biz biliyoruz ki, engellilik kadın ağırlıklı bir gruptur. Bu üç oranın varsayımı ile, ortalama 10 milyon engellimiz var diye sadece tahmin ediyoruz. Ölçmediğimiz durumu yönetemeyiz gerçeği ile, bu özel günde, engelli nüfusun gerçekçi bir yönetiminin olmadığını söyleyebiliriz” tespitinde bulundu.
TEMEL HEDEF EMEKLİLİĞİ ZORLAŞTIRMAK DEĞİL, İSTİHDAMI KOLAYLAŞTIRMAK OLMALIDIR
Engelli raporlama sürecine ilişkin 2019’da, İkili Skala’dan, Üçlü Skala’ya geçiş ile ciddi hak kayıplarına uğrayan engellilerin, Genel Kurul’a bugünlerde getirilecek bir torba yasa ile yeni hak kayıplarına uğrayacağı uyarısında bulanan CHP’li Yaman, “2008 yılı Ekim ayından önce sigortalı olan engelliler, Gelir İdaresi Başkanlığınca tespit edilen vergi indirimine esas engellilik derecelerine göre yaş şartı aranmaksızın emekli olabiliyor iken, yapılacak değişiklikle 2008 yılı Ekim ayından önce sigortalı olan işçilerin, asgari prim ödeme günlerinde kısmi bir iyileştirme yapılıyormuş gibi görünse de, tüm emeklilik işlemleri, artık SGK tarafından yapılan “çalışma gücü kaybı oranı” tespitine göre yürütülecek ve emeklilik zorlaşacaktır” dedi.
Engelli teçhizatı olan araçlar ile ilgili olarak çıkan son yönetmeliğe de değinen Aylin Yaman bu konuda yaşanan sorunların suistimale açık olduğu konusuna dikkat çekerken yine de suistimali yapanların cezalandırılması gerektiğini söyleyerek engellilere kolaylıkların sağlanmaya devam edilmesini istedi. Engellilerin TBMM’de sesi olan Aylin Yaman’ın bu açıklamaları oldukça konuşuldu.
