Ankara’da düzenlenen özel gösterim ile “Aras’ın Öte Yanı” belgeseli izleyicilerle buluşturuldu. Next Level Cinegold’da yapılan programa büyük ilgi gösterildi. Bugün Türkiye ile Ermenistan sınırı arasında yer alan Aras Nehri kıyısındaki Halıkışlak ve Bagaran’ın ayrılık ve özlemle yoğrulmuş tarihine programda ışık tutuldu.
“Aras’ın Öte Yanı” belgeseli başkentte büyük ilgi gördü. Belgesel beğeniyle izlenildikten sonra ise hem belgesel hakkında hem de Aras coğrafyası hakkında bir söyleşi gerçekleştirildi. Programın son bölümünde ise Aras Nehri üzerine yazılmış olan eserlerin icrası yapıldı.
GÖRMEZDEN GELİNEN BİR HAFIZA KAYIT ALTINA ALINDI
Programa ilişkin değerlendirmelerde bulunan belgeselin yönetmeni Iğdır Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ali Parim, “Aras’ın Öte Yanı’nı çekerken aslında yıllardır konuşulmayan, görmezden gelinen bir hafızayı kayıt altına almayı hedefledik. Aras Nehri’nin karşı kıyısına bakarken bir zamanlar aynı toprağı paylaşmış insanların sessizliğini duyuyorsunuz. Bu sessizlik, sınırların çizdiği coğrafi ayrılıktan çok daha derin bir kopuşu anlatıyor. Belgeselde anlatılan Hacı Bayram – bugünkü adıyla Bagaran – kaybolmuş bir belleğin, zorla silinmiş bir kültürel hafızanın simgesi. O topraklarda yaşamış insanların torunlarıyla konuşmak, onların hafızalarındaki köprüleri bulmak bizim için çok kıymetliydi.” ifadelerini kullandı.
İLK GÖSTERİM ANKARA'DA YAPILDI
Belgesel projesinde yer alan Iğdır Üniversitesinden Dr. Recep Altay, Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesinden Arş. Gör. Tolgahan Tiktaş ve Kıyasettin Eren başta olmak üzere emek veren herkese teşekkürlerini ileten Ali Parim, “Belgeselimizin görüntü yönetmenliğini Dr. Recep Altay üstlendi. Kamera ve kurguda Kıyasettin Eren büyük bir iş çıkardı. Tolgahan Tiktaş ise müzikleriyle çalışmamıza büyük bir anlam kattı. Müziklerin aranjesi ise Durmuş Ali Öztürk imzası taşıyor. İlk gösterimimizi Cinegold Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Ufuk Balkis’in destekleriyle Ankara’da yaptık. Sayın Balkis’e ekibimiz adına şükranlarımı sunuyorum. Hedefimiz, belgeselimizi Türkiye’de ve Azerbaycan’da da seyircilerle buluşturmak. Aynı zamanda Aras üzerine yazılmış ezgileri seslendirerek Aras coğrafyasının kültürünü ve tarihini izleyenlerin yüreğinde daha derinlerde hissetmesini sağlamak.” diye konuştu.
BELGESELDE NE ANLATILIYOR?
Aras Nehri ile Arpaçay, Türkiye-Ermenistan sınırında birleşir ve Hazar denizine doğru yol alırlar. Bu iki akarsuyun birleştiği noktaya uzaktan bakıldığında bin bir çeşit meyve ağacının süslediği tek bir yerleşim yeri görülür. Ancak orada aynı suyu, aynı doğayı, aynı gökyüzünü paylaşsalar da tarihin birbirinden kopardığı iki köy vardır: Bugün Türklerin yaşadığı Kars’a bağlı Halıkışlak ile Ermenilerin yaşadığı Armavir’e bağlı Bagaran…
Bagaran’ın bilinen ilk ismi Hacı Bayram’dır. Adından da anlaşılacağı üzere geçmişte bir Müslüman köyüdür Hacı Bayram... Yıllar boyunca Azerbaycan Türklerine yurt olmuştur. Ancak yörede Kaça-Kaç olarak adlandırılan 1915-20'li yıllarda Ermeni çetelerinin katliamları ve ilerleyen süreçte Josef Stalin'in Sovyetler Birliği topraklarındaki Türkleri Türkiye’den uzak tutma politikası nedeniyle Türkler evlerini boşaltmak zorunda kalmış ve yerine Ermeniler yerleştirilmiştir.
Köy, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte de Ermenistan topraklarında kalmıştır. Aras'ın Öte Yanı belgeselinde Hacı Bayram Köyü'nün acı dolu hikâyesine nehrin karşı kıyısındaki Halıkışlak Köyü'nden bakılmaktadır.
Halıkışlak sakinlerinden 86 yaşındaki Orhan Karadağ ve kökleri Hacı Bayram'a uzanan Nazım Memmedov, geçmişin Hacı Bayram'ına bugünün Bagaran'ına dair bildiklerini ve büyüklerinden dinlediklerini bu belgeselde anlatmaktadırlar.
Ankara’da ilk gösterimi yapılan belgesel büyük beğeni kazandı. “Aras’ın Öte Yanı” belgeselinin farklı kentlerde de gösteriminin yapılması planlanıyor. Oldukça duygusal bir üslubun kullanıldığı belgeselde bölgenin dünü ile bugününe ışık tutuluyor.
