İnfaza ilişkin düzenlemeler yanında Noterlik Kanunu, İcra İflas Kanunu, İdari Yargılama Usulü Kanunu gibi birçok kanunda değişiklikler öngören Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde bilhassa İnfaz Kanunu’nda yapılması beklenen değişiklikler merak ediliyordu.
İNFAZ DEĞİŞİKLİKLERİ NE GETİRİYOR?
Öncelikle yasa teklifinin genel gerekçesine bakıldığında, miktarına bakılmaksızın hapis cezası alan tüm hükümlülerin aldığı cezayla orantılı bir biçimde belirli bir süre cezaevinde kalmasının sağlanmasının amaçlandığı; öte yandan hükümlülerin iyileştirilmesi ve topluma yeniden kazandırılması amaçları doğrultusunda konutta infaz, gece infaz gibi özel infaz usullerinin kapsamının genişletilmesi ve koşullarının yeniden belirlenmesinin gerektiği ifade edilmektedir.
· CEZASIZLIK ALGISINA ÖNLEM GETİRİLİYOR: ARTIK CEZAEVİNDE EN AZ 5 GÜN KALINACAK VE VERİLEN HAPİS CEZASININ EN AZ ONDA BİRİ CEZAEVİNDE GEÇİRİLECEK.
İnfaz Kanunumuzun 105/A maddesi uyarınca açık cezaevine ayrılan veya ayrılmayı hak eden ve koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az süre kalan hükümlünün talebi halinde koşullu salıvermeye kadarki cezasının denetimli serbestlik yoluyla infaz edilmesine infaz hakimliklerince karar verilebilmektedir.
1 yıllık maktu denetim süresinin aldığı hapis cezasına bakılmaksızın tüm hükümlülerde aynı şekilde uygulanması, ceza politikası yönünden eleştirilmekte; zira belli bir süreye kadar hapis cezası alan kimseler yönünden fiilen cezaevinde çok az kalınması sonucunu doğurmaktadır.
Bu nedenle yasa teklifiyle birlikte, 5 günden az olmamak kaydıyla alınan hapis cezasının onda birinin cezaevinde kalınarak geçirilmesi öngörülmektedir. Bu çerçevede 1 yıllık maktu denetimli serbestlik süresinde bir değişikliğe gidilmemekte, ancak denetime ayrılmaya hak kazanmak hususunda cezaevinde geçirilecek asgari bir süre belirlenmekte ve bu süre alınan hapis cezasının onda biri ile belirlenerek infazda adaletin sağlanması amaçlanmaktadır.
· İKİNCİ KEZ TEKERRÜR HÜKÜMLÜLÜLERİNE ŞARTLI TAHLİYE YOLU AÇILIYOR
Mevcut düzenlemede İnfaz Kanunumuzun 108. maddesi uyarınca ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması durumunda, hükümlü koşullu salıverilmemektedir.
Getirilen değişiklik ile birlikte ikinci kez tekerrür kapsamında bulunan hükümlülere de koşullu salıverme hükümlerinin uygulanması öngörülmektedir. Buna göre ikinci defa tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkum olunan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının otuzdokuz yılının, müebbet hapis cezasının otuzüç yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkumiyet hâlinde en fazla otuziki yılının, süreli hapis cezasının ise dörtte üçünün infaz kurumunda iyi halli olarak infaz edilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilecektir.
· GECELEYİN İNFAZ VE HAFTA SONU İNFAZ USULLERİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLİYOR
Mevcut düzenlemede İnfaz Kanunumuzun 110. maddesi uyarınca İnfaz hâkimi, hükümlünün talebi üzerine kasten işlenen suçlarda toplam bir yıl altı ay, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasının gece infaz veya haftasonu infaz şeklinde çektirilmesine karar verebilmektedir.
Öngörülen değişiklikle birlikte söz konusu özel infaz usullerinin uygulama alanının genişletilmesi amacıyla yukarıda belirlenen süreler kasten işlenen suçlarda 3 yıla, taksirle işlenen suçlarda ise 5 yıla çıkarılmaktadır.
Ayrıca hafta sonu infaz şeklindeki özel infaz usulünün, hükümlünün iş yaşamı ve ailevi durumu ile ceza infaz kurumlarının düzen ve işleyişine göre ceza infaz kurumu tarafından, süresi aynı olmak koşuluyla hafta içi günlerde de uygulanabilmesine yönelik düzenleme getirilmektedir.
· ALKOLLÜ ARAÇ KULLANMA SUÇUNDA CEZALAR ARTIYOR
Karşımıza en çok alkollü araç kullanma fiili olarak çıkan Türk Ceza Kanunu md. 179/2’de düzenlenen trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma suçunda cezanın alt sınırı üç aydan altı aya çıkarılmakta; üst sınır ise 2 yıl olarak korunmaktadır.
Yapılması öngörülen infaz değişikliği ile birlikte değerlendirildiğinde, herhangi bir kazaya karışmasa bile 1.00 promil üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen kişilerin en az 5 gün cezaevinde kalacağı sonucunun ortaya çıktığı söylenebilecektir.
· YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER TEKLİF YASALAŞTIKTAN VE RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDIKTAN SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK
Teklifin yürürlüğü düzenleyen 29.maddesi, değişikliklerin yayım tarihinde yürürlüğe gireceğini öngörmüştür. Bu çerçevede infaz ile ceza kanunumuzdaki öngörülen bu değişiklikler, kanun yürürlüğe girdikten sonraki suçlarda uygulanacaktır.
Saygılarımla,
Av. Çağrı ÜNSAL – Ankara Barosu