Ankara’da 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı için ilk kutlama böyle yapılmış!

Türkiye Cumhuriyeti’nin 101. kuruluş yıl dönümü kutlanırken Ankara bu konuda tam bir merkez konumunda bulunuyor. Cumhuriyet’in ilan edildiği Başkent Ankara aynı zamanda Cumhuriyet Bayramı’nın da kutlandığı ilk yer oldu. Bu bayramın ne zaman ilan edildiği ve ilk kutlamaların nasıl yapıldığı konusunda çok önemli tarihi bilgiler biliniyor.

Osmanlı Devleti’nin parçalanması ile beraber milli mücadelenin merkezi olan Ankara’da vatan düşman işgalinden kurtarıldı. Bu süreçte yeni devletin kodları da Mustafa Kemal Atatürk yönetiminde adım adım hazırlanıyordu. Cumhuriyet’in ilan edilmesi öyle pek de kolay olmadı. Kurtuluş Savaşı kazanıldıktan sonra Atatürk’ün en yakınındaki silah arkadaşlarının bazılarında bile yönetimi Osmanlı’ya teslim etmek vardı. Bu konuda irade gösteren Mustafa Kemal Atatürk adım adım Cumhuriyet’in yollarını hazırladı.

ADI TELAFFUZ EDİLMEDİ

Cumhuriyet’in kurulması için yapılan çalışmalarda Mustafa Kemal Atatürk önce “Cumhuriyet” adını pek telaffuz etmedi. Önce ülkenin buna hazır olması gerekiyordu. Muhalefet edenlere Atatürk’ün verdiği güvence ise Meclis’in onaylamayacağı herhangi bir kararın uygulanmayacağı oluyordu. Bu şekilde konu TBMM’nin gündemine geldi. Tarihler 29 Ekim 1923’ü gösteriyordu ve yapılan görüşmelerde devletin yönetim şeklinin Cumhuriyet olması kararlaştırıldı.

ANKARA’DA 101 PARE TOP ATILDI!

TBMM’de Cumhuriyet’in ilan edilmesi ile beraber Ankara’da 101 pare top atışı yapıldı ve devletin yönetim şeklinin Cumhuriyet olarak belirlendiği ilan edildi. Ancak Cumhuriyet Bayramı bu tarihte henüz ilan edilmemişti. Dolayısıyla Ankara’da bir kutlama da tertip edilmedi. 29 Ekim 1923 gecesi Ankara’da halk şenlikleri kendiliğinden organize ederek 30 Ekim gününde kutlamaları yaptı.

CUMHURİYET BAYRAMI’NIN İLANI

26 Ekim 1924 tarihinde ise bir kararname ile Cumhuriyet’in ilanının kutlanmasına karar verildi. Buna göre Ankara’da 101 pare top atışı yapılacak ve özel bir program ile Cumhuriyet kutlanacaktı. 1924 yılında Cumhuriyet’in ilanı kutlandı ama bu tarihte henüz Cumhuriyet Bayramı ilan edilmemişti. Bu yapılan kutlamalar Cumhuriyet Bayramı’nın ilanına zemin hazırladı.

2 Şubat 1925 tarihinde bir yasa teklifi verilerek Cumhuriyet Bayramı’nın ikanı talep edildi. Bu teklif Anayasa Komisyonu’nca incelenerek 19 Nisan’da TBMM’de kabul edildi. 19 Nisan 1925 tarihinde Cumhuriyet Bayramı ilan edilmiş oldu. 29 Ekim 1925 tarihinde ise bayram adı altında ilk defa Cumhuriyet Bayramı kutlaması yapıldı.