Dünya genelinde etkili olan pandemi döneminin ardından para piyasalarında ciddi bir artış gözlendi. Para piyasalarının artışı devam ederken kiralık ve satılık daire fiyatları da bundan etkilenmeye devam ediyor. Kiralık dairelerindeki fiyat artışlarının önüne geçmek üzere hükümetin aldığı yüzde 25 kira artış sınırı uygulamasına devam edilirken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
TCMB yetkilileri kiralık daire fiyatlarının artması ve ev sahili bi ile kiracıların arasındaki uyuşmazlıkların hayli gündem olması ile beraber kira fiyatlarını düşürecek adımlara ilişkin önerilerde bulundu. TCMB, yılın ilk enflasyon raporunda "yüzde 25'lik kira artış sınırı"nın uygulanma oranının düşük olduğunu belirtirken kiraların gerilemesi için bir takım önerilerde bulundu.
TCMB KİRALARI DÜŞERECEK ADIMLARI AÇIKLADI
Özellikle kiracıların kira fiyatlarının düşmesine ilişkin beklentileri devam ederken TCMB tarafından yapılan açıklamanın detayları merak edildi. TCMB tarafından açıklanan enflasyon raporunda konut fiyatlarındaki artışın enflasyonun yukarı yönlü hareketini etkilediği belirtildi. Reel konut fiyat artışının ise 2022 yılı dördüncü çeyreğinde tarihi en yüksek seviyesine ulaştığı ancak 2023 yılında bir miktar gerilediği kaydedildi.
TCMB'nin enflasyon raporunda yer alan konut piyasaları değerlendirmeleri ve önerileri de sıralandı. Buna göre TCMB tarafından yapılan açıklamada;
‘’Konut piyasasının önemi 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra daha da artmıştır. Konut fiyatlarındaki artış hem kiralara yansıyarak hem de yaşam ve talep koşullarını etkileyerek dolaylı yollarla enflasyonu etkileyebilmektedir.'' denilirken öneriler de kamuoyunun bilgisine sunuldu. TCMB tarafından açıklanan adımlar ise şöyle listelendi;
KİRA SÖZLEŞMELERİ E-DEVLET ÜZERİNDEN
Hazine ve Maliye Bakanlığınca 2023 - 2025 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı kapsamında hazırlanan kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden düzenlenmesine ilişkin karar alınmıştır.
KİRALIK KONUT SAYISI ARTIRILMALI
Kısa vadede kiracıları koruyan düzenlemelerin uzun vadede kiralık konut piyasasının hilafına sonuçlar vermemesi için dikkatli şekilde uygulanması gerekmektedir. Ülke örnekleri incelendiğinde, kiralık konut piyasasına yönelik bir diğer uygulama çeşidinin “devlet destekli kiralık sosyal konut sistemi” olduğu görülmektedir. Kamunun yanında özel sektörün de kiralanmak amacıyla konut inşa etmesi kiralık konut arzını artırmaya yönelik bir diğer adımdır.
Gelir gruplarına göre konut sahiplik oranı incelendiğinde, son yıllarda konut sahiplik oranının alt gelir gruplarında düşük seviyelerde olduğu görülmektedir. Konut sahipliğini artırmak için konut arzının sekteye uğramaması, kalıcı fiyat istikrarının sağlanması ile beraber özel sektöre sağlanacak arz yönlü desteklerle beraber sosyal konut inşasının devam etmesi gerektiği değerlendirilmektedir.
SPK'YA BAĞLI ŞİRKETLERLE KURUMSAL KİRALAMA
Konutların dünya örneklerinde izlendiği üzere bireysel yatırımcıların yanında özel sektör şirketleri tarafından da kiralanması, kurumsallaşmayı artıracak, kiraların takibini, düzenlenmesini ve vergilendirilmesini kolaylaştıracaktır.
HİSSELİ KİRACILIK UYGULAMASI
Kar amacı gütmeyen kurumların ya da kurumsal yatırımcıların özellikle konut fiyatlarının yüksek seyrettiği büyükşehir merkezlerinde hisseli kiracılık uygulamasını başlatması özellikle birikim düzeyi yetersiz hane halklarının konut piyasasına girebilmesine imkan sağlayabilecektir.
KONUT SAYISINA GÖRE KADEMELİ VERGİLENDİRME VE BOŞ KONUT VERGİSİ
Yapılacak yasal düzenlemelerle sahip olunan konut sayısına göre kademeli vergilendirme ve boş konut vergisi, düzenli gelire sahip çalışanlara yönelik uzun vadeli, değişken faizli ya da eşik bir ücrete endeksli, ödeme esnekliğine sahip konut kredisi modelleri ve konut alımlarında sağlanacak kredilerin hane halkının sahip olduğu konut sayısına göre değişen faizle sağlanması talep yönlü düzenlemeler olarak öne çıkmaktadır.
Söz konusu adımların atılıp atılmayacağı ya da ne zaman atılacağı ise henüz bilinmiyor.
Haberankara.com
